Lek w Polsce nr 4/2013

OD REDAKTORA

Extractum spissum czyli wyciąg gęsty

„Lek w Polsce” jest, co wynika z tytułu, poświęcony produktom leczniczym i ich zastosowaniu, czyli leczeniu. To fakt znany naszym Czytelnikom od ponad dwudziestu lat. W czasach, gdy pismo stawiało pierwsze kroki, nikt nie stosował pojęcia „suplement diety”. Nieliczne preparaty z grupy, które nie uzyskały statusu leków nazywano zazwyczaj „parafarmaceutykami”. Był to pojemny worek - od sasa do lasa. Dopiero od 10 lat państwa UE są zobowiązane do harmonizacji ustawodawstwa krajowego z prawem unijnym precyzującym: które witaminy i minerały, w jakiej postaci, formie i dawce, mogą być stosowane do produkcji suplementów, co służy unifikacji norm dotyczących suplementów w krajach członkowskich. Nierozwiązanym wciąż zagadnieniem są „produkty z pogranicza”, lokowane między suplementami diety (czyli, zgodnie z prawem – żywnością) a produktami leczniczymi, podlegającymi ustawie Prawo farmaceutyczne. Narastającym problemem, nakładającym się na już skomplikowaną, omówioną powyżej sytuację, jest kwestia żywności często opisywanej w sposób niewłaściwy, mający pozyskać klienta za pomocą nieprawdziwych bądź niesprawdzonych informacji zawartych na opakowaniu, które niekiedy sugerują wręcz lecznicze zastosowanie żywności. Przed blisko siedmiu laty Parlament Europejski i RE przyjęły rozporządzenie w sprawie oświadczeń żywieniowych i zdrowotnych, które ustala zharmonizowane zasady dotyczące stosowania oświadczeń żywieniowych i zdrowotnych, co ma zapewnić wysoki poziom ochrony konsumenta. Stanowi ono gwarancję, że każde oświadczenie umieszczane na etykietach żywności w Unii Europejskiej jest zrozumiałe, dokładne i potwierdzone naukowo, pozwalając konsumentom na dokonywanie świadomych i celowych wyborów żywieniowych. Celem rozporządzenia jest także zagwarantowanie uczciwej konkurencji oraz promocja i ochrona innowacyjności w przemyśle spożywczym. Liczba oświadczeń rozpatrywanych w Europejskim Urzędzie ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) na różnym poziomie ich autoryzacji jest obecnie bardzo duża (przekracza 10 tys.), co skłoniło nas do prezentacji tego stosunkowo mało znanego w Polsce problemu. Na początek  przedstawiamy Oświadczenia zdrowotne dotyczące układu kostno-stawowego. Liczymy, że nowy dział „Leku w Polsce” spotka się z Państwa zainteresowaniem.

Na uwagę i farmaceutów, i lekarzy mogą liczyć treści zawarte w dwóch kolejnych materiałach: Postępowanie w zaparciach oraz Miejsce leków przeciwhistaminowych II generacji w leczeniu chorób alergicznych.

Ułatwiając życie alergikom nie należy zapominać także o produktach naturalnych – na przykład zioło o wdzięcznej nazwie pachnotka zwyczajna, z uwagi na udowodnione silne działanie przeciwalergiczne i przeciwzapalne, może być stosowane w leczeniu alergicznych nieżytów nosa i spojówek, a także w łagodzeniu atopowego zapalenia skóry (AZS), co prezentuje artykuł Perilla frutescens - niezwykłe właściwości pachnotki zwyczajnej

Częstą dolegliwością kobiecą jest Atrofia urogenitalna (UGA) w okresie okołomenopauzalnym, czyli zmiany, jakie zachodzą w układzie moczowo-płciowym, spowodowane długotrwałym niedoborem steroidów płciowych. Ocenia się, że większość kobiet z objawami UGA nie otrzymuje właściwego leczenia; zasady postępowania przedstawia artykuł.

Coraz bardziej chronione są prawa konsumentów żywności – oczywiście w jeszcze większym stopniu dotyczy to pacjentów zażywających leki. Bieżący rok przynosi nam znaczące zmiany w tej dziedzinie, które sygnalizuję w moim stałym felietonie zatytułowanym Czarny trójkąt na straży. Nie zapominajmy jednak, że podobnie jak we wszystkich dziedzinach życia – i tutaj musi obowiązywać zasada złotego podziału między skutecznością a bezpieczeństwem leków.